Zespół Aspergera -Zrozumienie, Wsparcie i Zatrudnienie
Zespół Aspergera (ZA) jest zaburzeniem ze spektrum autyzmu, które charakteryzuje się trudnościami w komunikacji społecznej, powtarzalnymi zachowaniami oraz ograniczonymi, intensywnymi zainteresowaniami. Chociaż osoby z ZA często mają wysoki poziom inteligencji i są niezwykle kompetentne w niektórych dziedzinach, ich sposób postrzegania świata różni się od osób neurotypowych. W pracy mogą zarówno napotykać na wyzwania, jak i wnosić unikalną wartość, o ile zapewnione są im odpowiednie warunki. Osoby ze spektrum autyzmu mogą starać się o uzyskanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ponadto jeżeli zaburzenie jest zdiagnozowane przed szesnastym rokiem życia mogą starać się o uzyskanie renty socjalnej.
Charakterystyka zespołu Aspergera
Osoby z zespołem Aspergera często mają trudności z rozpoznawaniem i interpretowaniem emocji oraz intencji innych ludzi, co może prowadzić do nieporozumień i trudności w relacjach międzyludzkich. Mogą być również bardziej wrażliwe na bodźce sensoryczne, takie jak hałas, światło, czy intensywne zapachy, co może wpływać na ich komfort w miejscach pracy.
Jednakże, cechą, która wyróżnia osoby z ZA, jest ich zdolność do skupienia się na szczegółach oraz głębokie zainteresowanie określonymi tematami. W wielu przypadkach, jeśli ich pasje pokrywają się z wymaganiami stanowiska pracy, mogą osiągać znakomite wyniki i wnieść nieocenioną wiedzę oraz umiejętności.
Zatrudnienie osób z zespołem Aspergera
Zatrudnianie osób z zespołem Aspergera staje się coraz bardziej powszechne, szczególnie w firmach, które doceniają różnorodność oraz wyjątkowe talenty, jakie mogą wnosić do zespołu osoby z ZA. Jednakże, aby zapewnić im możliwość pełnego wykorzystania swojego potencjału, pracodawcy muszą stworzyć odpowiednie warunki pracy.
Dostosowanie środowiska pracy:
- Jasność i precyzja: Osoby z zespołem Aspergera często potrzebują jasno zdefiniowanych zadań i oczekiwań. Pracodawcy powinni unikać dwuznacznych instrukcji i dbać o to, aby komunikacja była klarowna i konkretna. Jasno określone zasady, harmonogramy oraz zadania mogą znacznie zwiększyć komfort i efektywność pracy.
- Minimalizacja bodźców rozpraszających: Osoby z ZA mogą być bardziej wrażliwe na hałas, światło czy inne bodźce zewnętrzne. Dlatego warto zapewnić im spokojne miejsce do pracy, z dala od intensywnego ruchu, głośnych urządzeń czy jaskrawego oświetlenia. Dodatkowo, możliwość pracy w cichym, indywidualnym biurze lub zdalnie może być korzystna.
- Struktura i przewidywalność: Osoby z zespołem Aspergera często czują się bardziej komfortowo w środowiskach, które są przewidywalne i mają stałą strukturę. Regularne harmonogramy, powtarzalne rutyny oraz unikanie nagłych zmian w zadaniach lub oczekiwaniach mogą pomóc im w lepszym funkcjonowaniu.
- Wsparcie społeczne: Zespoły, które współpracują z osobami z ZA, powinny być świadome ich specyficznych potrzeb i dostosować sposób komunikacji. Ważne jest, aby pracownicy byli empatyczni i zrozumieli, że trudności w komunikacji nie wynikają z braku chęci współpracy, ale z charakterystyki zaburzenia. Mentoring lub wsparcie od współpracownika może być szczególnie pomocne.
- Skupienie na mocnych stronach: Kluczem do sukcesu w zatrudnianiu osób z zespołem Aspergera jest wykorzystanie ich mocnych stron. Pracodawcy powinni zidentyfikować, w czym ich pracownicy są najlepsi i jak można te talenty wykorzystać na rzecz firmy. Osoby z ZA często są niezwykle skrupulatne, wytrwałe i mają zdolność do zauważania detali, co może być nieocenione w wielu zawodach, takich jak IT, analiza danych, badania naukowe czy inne dziedziny wymagające precyzji.
Korzyści dla pracodawcy
Zatrudnianie osób z zespołem Aspergera może przynieść firmie wiele korzyści. Ich zdolność do koncentracji na zadaniach, lojalność wobec pracodawcy oraz umiejętność dostrzegania detali mogą znacząco podnieść jakość pracy. Ponadto, różnorodność w zespole, w tym różnorodność neurobiologiczna, może prowadzić do bardziej innowacyjnych rozwiązań oraz lepszego rozumienia potrzeb szerokiego grona klientów. Ponadto osoba ze ZA posiadająca orzeczenie o stopniu niepełnosprawności daje pracodawcy możliwość skorzystania z dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Podsumowanie
Zespół Aspergera, choć wiąże się z pewnymi wyzwaniami, nie powinien być postrzegany jako przeszkoda w zatrudnieniu. Osoby z ZA mogą wnosić do miejsca pracy unikalne talenty i perspektywy, o ile zapewni się im odpowiednie wsparcie i warunki pracy. Kluczowe jest zrozumienie ich potrzeb, dostosowanie środowiska pracy oraz skupienie na ich mocnych stronach. W ten sposób można stworzyć środowisko, w którym zarówno pracownicy z ZA, jak i pracodawcy, mogą odnieść sukces.
Katarzyna Włodarczyk
Doradca zawodowy
