Czynniki stresogenne w miejscu pracy
Źródła stresu w organizacji mogą być zlokalizowane w różnych czynnikach związanych ze specyfiką funkcjonowania na danym stanowisku pracy. Łoboda (1990) za wspomniane przyczyny uznaje:
- Fizyczne warunki pracy - można tu zaliczyć np. hałas, słabą widoczność, nieodpowiednią temperaturę otoczenia, wilgotność, pracę na wysokości, kontakt z niebezpiecznymi substancjami.
- Sposób wykonywania zadań - do tej kategorii Łoboda zalicza działanie pod presją czasu, monotonię lub nadmierną zmienność sposobu realizacji zadań, pracę zmianową.
- Pełnienie roli organizacyjnej - dotyczy braku jasności, co do zakresu pełnionych obowiązków, trudności w sprostaniu oczekiwaniom, przeciążenie lub niedociążenie ilością i poziomem trudności wykonywanych zadań.
- Relacje interpersonalne - powodowane przez nie stresory odnoszą się do nieprawidłowych relacji ze współpracownikami oraz przełożonymi lub podwładnymi.
- Funkcjonowanie jako członek organizacji - dotyczy dokonywanej przez pracownika oceny znaczenia wkładu wnoszonego przez siebie do organizacji. Związane z tym czynnikiem uczucie dyskomfortu warunkowane jest poprzez zbyt mały udział w podejmowaniu decyzji, brak możliwości swobodnego wyrażania opinii oraz deficyt aprobaty dla podejmowanych wysiłków.
- Rozwój zawodowy - Łoboda zalicza do tej kategorii niezadowolenie z przebiegu kariery, brak możliwości rozwijania się oraz niepewność zatrudnienia.
- Funkcjonowanie w organizacji oraz poza nią - trudności w pogodzeniu obowiązków wynikających z pełnienia ról zawodowych i pozazawodowych oraz konflikt wartości cenionych przez pracownika względem tego, co ważne dla organizacji.
Wszystkie odpisane powyżej czynniki stresogenne można rozpatrywać także w kontekście przeciwskazań do podjęcia zatrudnienia osób z konkretnymi niepełnosprawnościami. Analiza sytuacji zdrowotnej oraz ograniczeń wynikających z tytułu posiadanej niepełnosprawności, umożliwia właściwe dopasowanie oferty pracy do potrzeb i możliwości wynikających z rodzaju i stopnia posiadanej niepełnosprawności kandydata do zatrudnienia.
Małgorzata Skorek,
Psycholog, doradca zawodowy
Psycholog, doradca zawodowy
_________________________________
Łoboda, M. (1990). Czynniki stresogenne w organizacji. W: A. Biela (red.), Stres w pracy zawodowej (67- 94). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
