format .docx
format .pdf
Wybór zawodu oraz przyszłej pracy jest bardzo ważną decyzją
w życiu człowieka. Podejmowanie tej decyzji jest zazwyczaj procesem dokonującym
się w oparciu o znajomość swoich możliwości, sprawności psychomotorycznych, umiejętności,
zainteresowań
i predyspozycji osobowościowych. Przy wykorzystaniu wymienionych czynników zazwyczaj
człowiek podejmuje trafną decyzję zawodową.
Błędna samoocena własnych możliwości, brak realistycznego spojrzenia
na własne możliwości, przecenianie lub brak wiary we własne możliwości, nieadekwatna
samowiedza,
to niektóre z przyczyn błędnej decyzji zawodowej. Dochodzi do niej wówczas, gdy
istnieje niezgodność między psychofizycznymi cechami człowieka a wymaganiami
zawodu; również w sytuacji niezgodności roli zawodowej z cechami osobowości człowieka,
jego możliwościami i uzdolnieniami. Praca zawodowa staje się wówczas źródłem
stresów, konfliktów, a człowiek traktuje ją jako "zło konieczne", jako źródło
tylko środków materialnych.
Decyzję zawodową można podjąć (zmienić) w każdym wieku, szczególnie
zaś
w sytuacji zmieniającej się sprawności organizmu. W sytuacji błędnego wyboru
zawodu lub szkoły istnieje możliwość przekwalifikowania zawodowego lub inaczej
reorientacji (rekwalifikacji) zawodowej. Jej celem jest ponowne przygotowanie
osoby do trafnego wyboru drogi zawodowej (Szajek 1979). Rekwalifikacja zawodowa
jest szczególnie ważna w sytuacji powstania niepełnosprawności na pewnym etapie
rozwoju zawodowego, co uniemożliwia jednostce dalsze wykonywanie dotychczasowej
pracy. W takiej sytuacji celem ponownego wyboru ścieżki zawodowej jest decyzja
o podjęciu takiej pracy, która będzie zgodna
nie tylko z zainteresowaniami i możliwościami osoby niepełnosprawnej, ale również
wykonywane czynności zawodowe będą sprzyjały doskonaleniu utraconych sprawności,
nie będą zwiększały ryzyka pogorszenia stanu zdrowia jednostki.
Trafność wyboru zawodu można rozpatrywać w trzech aspektach
(Szajek 1979):
Na płaszczyźnie zawodowej najważniejszy jest psychologiczny aspekt trafności.
Obejmuje on opinię samej osoby o dokonanym wyborze, opinię o przydatności
zawodowej osoby wydaną np. przez psychologów, lekarzy oraz obiektywne wyniki
w nauce
i pracy zawodowej jednostki.
Efektem dokonania pierwszej bądź ponownej decyzji zawodowej, wyznacznikiem
doboru odpowiedniego dla osoby stanowiska pracy zawsze powinna być wydajność
w pracy,
osiągana satysfakcja oraz uczucie bycia wartościowym i przydatnym.
Literatura:
1. Szajek S. (1979), Orientacja i poradnictwo zawodowe, Warszawa, Wydawnictwo
PWN.
Monika Kieżun - Psycholog.
Laboratorium ECDL |
Agencja Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi |
|
![]() |
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych |
![]() |