Szanowni Państwo,
Rozpoczęła się rekrutacja do nowych projektów, w ramach których oferujemy bezpłatne usługi m.in.:
psychologa, doradcy zawodowego, prawnika,
a także szkolenia zawodowe wraz ze stypendium szkoleniowym,
staże zawodowe oraz pomoc w znalezieniu zatrudnienia.

Do pobrania formularz rejestracyjny do projektów

Czytanie ze zrozumieniem - metoda Jagody Cieszyńskiej.

   Czytanie ze zrozumieniem ma ogromny wpływ na rozwój intelektualny, emocjonalny, społeczny dziecka. Pozwala także na pozytywny rozwój obrazu samego siebie. Ponadto czytanie ze zrozumieniem wpływa na rozwój zasobu słownictwa, który osoby niesłyszące mają ograniczony i co jest warunkiem na osiągnięcie sukcesów szkolnych. Metoda J. Cieszyńskiej nie tylko jest skierowana do dzieci niesłyszących, ale także dzieci z problemami afazją, alalią i autyzmem, które przejawiają problemy z komunikacją.
   Jak nauczyć dziecko, aby kochało czytać, by czytało przyjemnością i ze zrozumieniem? Z myślą o dzieciach w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, cytując J. Cieszyńską, "najlepszy czas na poznawanie kodu pisanego przypada na sam początek wieku przedszkolnego", bowiem "wczesna nauka czytania wpływa na kształtowanie się asymetrii półkulowej, koniecznej do prawidłowego opracowania informacji językowej". Tekst pisany według definicji autorki to kod językowy na piśmie. Pismo pozwala lepiej zrozumieć intencję człowieka, pozwala poznać jej historię, kulturę na świecie.
   Dlaczego warto uczyć czytać małe dzieci? Badania polegały na przestudiowaniu problemu czytania ze zrozumieniem. Badania neuropsychologiczne pozwalały na sprawdzenie w praktyce, czy dzięki specjalnemu podejściu można nauczyć dziecko czytać. Już 4-letnie dzieci najskuteczniej uczą się w działaniu. Autorka pisze, że "warto rozpoczynać naukę czytania jak najwcześniej, zanim dziecko odkryje, że czytanie jest trudną sztuką" i słusznie to przedstawiła, ponieważ im wcześniej dziecko poznaje świat liter, im buduje zasób słów, im lepsze językowe umiejętności tym lepsze szanse na szybkiego czytania ze zrozumieniem, na rozwój funkcji poznawczej.
   Zwracając uwagę na to, że dziecko nie rozwija się samodzielnie i nie może kształtować swojej aktywności zabawowej, poznawczej, twórczej poza społecznością, gdzie jest pozbawiona kreacja językowa. Dziecko uczy się poprzez interakcję z drugim człowiekiem (wspólne czytanie, przygotowanie do prowadzenia rozmów, budowanie zaufania). To rodzice i nauczyciele spoczywają odpowiedzialność na rozwój psychicznego dziecka.
   Lateralizacja funkcji mózgowych i jej wpływ na naukę czytania: W pierwszym okresie życia dziecka oddziaływanie na struktury mózgu ma istotne znaczenie. We wczesnych etapach rozwoju dziecka konieczna jest równomierna stymulacja obu półkul mózgowych. Lewa półkula odpowiada za funkcje mowy, czytanie i pisanie. Natomiast prawa półkula odpowiada za rozwiązywanie zadań matematycznych, przestrzennych, muzycznych i niektóre językowe. Przyczyną specyficznych trudności w nauce czytania i pisania jest nieustalona dominacja stronna. Przy sprawdzeniu, która strona jest dominująca, warto sprawdzić przy obserwowaniu dziecka i jego czynności manualnych, motorycznych i zmysłowych, a także tego, gdzie, po której stronie (lewej czy prawej) dziecko najczęściej wykonuje. Brak ustalonej lateralizacji powoduje zaburzenie procesu przyswajania systemu językowego, mówionego i pisanego także źle wpływa na kształtowanie się współpracy półkul mózgowych.
   Bardzo ważne jest powtarzanie, które angażuje pola ruchowe obu półkul dla celów dydaktycznych. Współpraca półkuli też jest ważna ze względu na skomplikowane czynności psychiczne (czytanie i pisanie), gdzie przetwarzają i przechowują bodźce językowe. Czynniki, które utrudniają wymianę informacji obu półkul powodują zakłócenia w nabywaniu umiejętności czytania. Poziom umiejętności czytania zależy od precyzji i tempa przesyłania informacji między półkulami. Dlatego w początkowym etapie nauki czytania ważna jest stymulacja obu półkul mózgowych i dzieje się to podczas powtarzania.
   Nauka czytania zaczyna się od powtarzania przez rozumienie i do nazywania. Powtarzanie, czyli wypowiadanie mówionych przez dorosłego słów. Rozumienie, czyli wskazywanie przez dziecko wypowiedzianej przez logopedę samogłoski, sylaby lub odczytanego wyrazu. Nazywanie to samodzielne czytanie. Aby dziecko mogło w przyszłości poprawnie zapisywać słowa, musi być do tego przygotowane percepcyjnie już w wieku poniemowlęcym.
   Opanowanie techniki czytania prowadzić musi do odczytywania ze zrozumieniem nowych wyrazów. Nie należy mówić np. a - jak aparat, e - jak ekran - to powoduje zaburzenie procesu rozumienia, w umyśle dziecka formuje się fałszywe połączenia obrazu przedmiotu z postrzeganą literą. Globalnie czytanie - jest rozpoznawaniem znanych już wyrazów, nie daje żadnych możliwości czytania tekstów np. zmiana "wyglądu" LAS - dziecko rozpoznaje globalnie wyraz a jeśli przeczyta W LESIE - nie będzie mogło zidentyfikować jego znaczenia. Dlatego należy trzymać procedurę ćwiczeń, czyli te 3 etapy (powtarzanie-rozumenie-nazywanie). I warto wykorzystać stymulację pamięci symultanicznej oraz oddziaływania psychologicznego. Wtedy dziecko uczy się szybko rozpoznawać swoje imiona (na podstawie obrazu-wyglądu) i wzrasta motywacja do nauki czytania.
   I warto pamiętać, że podczas czytania ze zrozumieniem ważna jest ilość powtórzeń, atmosfera zabawy, wspólnota odczuć i dzielenia się radością. Należy dawać pochwały, aby dziecko miało motywację do nauki czytania ze zrozumieniem.

Cieszyńska J. (2006): Kocham Uczyć Czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Wydawnictwo Edukacyjne. Kraków.

Ewa Dragan - Tłumacz Języka Migowego

Polityka prywatności | Mapa serwisu

© 2008 Fundacja Fuga Mundi, wszelkie prawa zastrzeżone