format .docx
format .pdf
Konflikty to zjawisko powszechne, dotyczące niemalże każdej
z osób. Pojawiają się w relacji jednostka - jednostka, jednostka - grupa, bądź
grupa - grupa. Bywa także i tak, że konflikty mają charakter wewnętrzny - dotyczy
to sytuacji, w których my sami dokonujemy różnych, ważnych dla nas wyborów
lub podejmujemy ważne decyzje. W życiu codziennym słyszymy o konfliktach politycznych,
ekonomicznych, pracowniczych, socjalnych np. dotyczących warunków pracy. Istnieją
konflikty długo - i krótkotrwałe.
Konflikty możemy zdefiniować jako sytuację sprzeczności, odnoszącą się do interesów,
pragnień, przekonań, celów ludzi. Na pojawianie się takich sytuacji ma wpływ
wiele czynników. Wśród najważniejszych źródeł konfliktu wymienia się:
- konflikty interesów: kiedy zaspokojenie potrzeb jednej osoby, odbywa się
kosztem innych osób lub grupy,
- konflikt relacji: jego przyczyna tkwi w nieprawidłowościach procesu komunikowania
się, wskutek którego powstają stereotypy, negatywne emocje powodujące nieadekwatne
zachowania,
- konflikt wartości: pojawia się, kiedy istnieją różnice w systemie wyznawanych
wartości dotyczących religii, światopoglądu, filozofii życia itd.,
- konflikt związany z dostępem do informacji: dotyczy sytuacji, w której występuje
brak lub nadmiar informacji, bądź są one niekompletne lub błędnie zinterpretowane,
- konflikt strukturalny: związany jest ze strukturą zastanej przez osobę sytuacji,
pełnionymi rolami i problemami z nią związanymi.
Charakterystycznym dla sytuacji konfliktowej objawem jest uruchomienie się szeregu
negatywnych emocji. Jest to między innymi lęk, uraza, gniew. Emocje te zniekształcają
i utrudniają procesy poznawcze, takie jak: myślenie, spostrzeganie. Tym samym
deformują obraz świata i innych ludzi. W sytuacji konfliktowej taka zniekształcona
ocena sytuacji potęgowana jest także naturalną skłonnością każdego człowiek do
faworyzowania siebie samego. Zatem każdy człowiek ma skłonność do widzenia i
słyszenia tego, co faktycznie chce usłyszeć. Wybieramy i skupiamy uwagę na tym,
co nas interesuje i potwierdza nasz punkt widzenia. Pomijamy i zniekształcamy
zaś informacje, które są niezgodne z naszymi przekonaniami i mogą postawić nas
w pozycji przegranej. Intencje drugiej osoby, bądź grupy, interpretujemy na podstawie
własnych obaw i lęków. Oceniamy więc zachowanie innych osób, z perspektywy konsekwencji,
które mogą dotyczyć nas samych, tzn. sądzimy, że druga osoba chce uczynić to,
czego najbardziej obawiamy się. Takie myślenie dodatkowo nasila sytuację konfliktową.
Nasze trudności w sytuacji konfliktu są wynikiem specyficznych pułapek, które
zastawiamy sami na siebie. Są one związane z takimi prawidłowościami psychologicznymi
jak np:
- przesadne przekonanie o słuszności własnych celów i zamierzeń
- przekonanie o tym, że to my jesteśmy w porządku, nie nasz partner
- "rozgrzeszanie" siebie i wyolbrzymianie wad innych osób
- przemieszczanie agresji na osoby, których nie lubimy lub na osoby bezradne
Warto pamiętać o wyżej wymienionych przykładach "pułapek myślowych", ponieważ
możemy bardziej kontrolować swoje zachowanie, a tym samym lepiej rozwiązywać
sytuacje konfliktowe. Należy uświadomić sobie także to, iż konflikty nie są czymś
szkodliwym i w życiu społecznym są zjawiskiem nieuniknionym. To nie konflikt
jest źródłem nieporozumień i walki między ludźmi lecz sposób jego rozstrzygania.
Nie rozwiązany konflikt powoduje kumulowanie się negatywnych emocji. Istotnie
jest więc to w jaki sposób z nim sobie radzimy. W kolejnej części artykułu zostaną
przedstawione sposoby konstruktywnego radzenia sobie z konfliktem.
Katarzyna Kowalczyk - Doradca zawodowy.
Laboratorium ECDL |
Agencja Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi |
|
![]() |
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych |
![]() |