format .docx
format .pdf
...rozwój zawodowy należy odnosić do zagadnień związanych z ogólnym rozwojem człowieka, który trwa przez całe życie...
Istotne z punktu widzenia kształtowania się struktur rozwoju zawodowego elementy
rozwoju fizycznego i ruchowego dotyczą zdrowia fizycznego, siły (wydolność
organizmu, mięśni) i wytrzymałości, sprawności fizycznej receptorów (wzrok,
słuch, węch, smak, dotyk), sprawności aparatu ruchowego, koordynacji ruchów
całego ciała, orientacji w schemacie całego ciała. Przy wyborze zawodu
niezwykłą rolę odgrywa samoocena rozwoju fizycznego i stan zdrowia. Osoby o słabej tężyźnie
fizycznej i słabym zdrowiu nie osiągną sukcesów zawodowych np. w górnictwie,
rolnictwie czy w wojsku. Tym bardziej dysfunkcje poszczególnych narządów zmysłu
wymagają uwzględnienia w planowaniu rozwoju zawodowego.
Rozwój poznawczy (intelektualny) związany z ogólnym poziomem inteligencji,
zdolnościami specjalnymi (np. matematyczne, artystyczne), spostrzeganiem, uwagą,
różnymi rodzajami pamięci, myśleniem, wyobraźnią, zainteresowaniami, uczeniem
się również ma wpływ na nasze wyboru zawodowe. Poziom naszego rozwoju poznawczego
ujawnia się w tempie uczenia się, rozwiązywania zadań i problemów, przewidywaniu
skutków podejmowanych działań, umiejętności planowania (np. w pracy), kreatywności
i umiejętności kontroli i oceny zarówno działań własnych jak i innych ludzi.
Tym samym nasz poziom rozwoju intelektualnego, a także poziom inteligencji
ogólnej warunkuje wybory zawodowe uwzględniając poznawcze możliwości rozwiązywania
problemów o różnym stopniu trudności, wymagające dostrzegania sensu w chaosie
i niejednokrotnie wychodzenia poza dostarczone informacje. To wskazuje, że
świadomość naszych predyspozycji intelektualnych wpływa na wybory zawodowe
związane z zadaniami wymagającymi bądź bardziej praktycznych bądź teoretycznych
umiejętności, co dotyczy ogólnego podziału na prace fizyczne i umysłowe w ramach,
których również znajduje się wiele specjalności, które bazują na dodatkowych
kompetencjach, które omówimy w ramach kolejnych kategorii rozwoju.
Rozwój emocjonalny i związane z nim emocje, uczucia i nastroje mają ogromny,
choć często nieuświadomiony wpływ na nasze życiowe decyzje, a także zawodowe
wybory. Szczególną rolę w odniesieniu do funkcjonowania zawodowego ma tu pozytywne
uczuciowe nastawienie i emocjonalne zaangażowanie w stosunku do wyboru określonego
zawodu, charakteru pracy, zadań, obowiązków, emocje mogą też pobudzać do aktywności
w uczeniu się i wykonywaniu zawodu. Wiele emocji powstaje w kontakcie z innymi
ludźmi, to jak czujemy się w obecności innych również wpływa na preferencje
pracy wśród ludzi, dla ludzi bądź w środowisku ograniczającym kontakty społeczne.
Rozwój społeczny określany inaczej jako socjalizacja czy
uspołecznienie, dotyczy przygotowania do życia w społeczeństwie, w tym pełnienia
określonych ról, przestrzegania
zasad i norm obowiązujących w danej społeczności. Szczególne znaczenie dla
rozwoju zawodowego ma proces socjalizacji w okresie dorastania, ponieważ wówczas
krystalizują się względnie stałe zainteresowania i postawy wyznaczające w istotnym
stopniu kierunek dalszego rozwoju młodej osoby. Od 14-15 roku życia obserwuje
się u młodzieży gotowość do podejmowania trafnych decyzji dotyczące wyboru
szkoły czy przyszłego zawodu. W następnych latach (16-20 r.ż.) ma miejsce dalsza
edukacja ukierunkowana na wybór przyszłego zawodu. Uzyskanie kwalifikacji i
kompetencji zawodowych miedzy 18-20 rż lub podjęcie decyzji o dalszym kształceniu
kończy ten etap. Podjęcie zatrudnienia i wykonywanie pracy w określonym lub
pokrewnym zawodzie rozpoczyna kolejny etap w rozwoju zawodowym. Osiągnięcie
dojrzałości społecznej poza wymiarem związanym funkcjonowaniem w roli zawodowej
dotyczy także podejmowania innych ról (małżeńskiej i rodzicielskiej). Cytując
za Wiśniowiecką (2006) można podsumować, iż " Społeczna dojrzałość dorosłych
widoczna jest w wykonywaniu zadań i obowiązków zawodowych, stabilizacji zawodowej,
odpowiedzialności za działania i życie grupy, z którą się identyfikuje (rodzina,
grupa zawodowa, środowisko pracy)". Natomiast głównymi mechanizmami socjalizacji,
które odgrywają również zasadniczą rolę w kształtowaniu się naszych preferencji
i wyborów zawodowych są:
Podsumowując dotychczasowy przegląd, można powiedzieć, że rozwój zawodowy łączy wszystkie te aspekty rozwoju, które ukierunkowują zainteresowania i życie zawodowe człowieka od wczesnych lat życia aż do starości - zgodnie z przyjętą perspektywą rozwoju w ciągu całego życia.
Źródło:
Wiśniowiecka M. (2006). Psychologia rozwoju człowieka. W: Wykłady dla studentów
doradztwa zawodowego WSNS w Lublinie. Lublin: 2007
Agnieszka Chmielewska - Psycholog.
Laboratorium ECDL |
Agencja Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi |
|
![]() |
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych |
![]() |