format .docx
format .pdf
Osadzone w nurcie psychologii humanistycznej koncepcje terapii
skoncentrowanej na kliencie C.Rogersa, jak i Gestalt-Terapy F.Perlsa ukształtowane
są w odniesieniu do podobnej wizji człowieka. Akcentowane są potencjalne możliwości
jednostki do samoaktualizacji i samorozwoju, podmiotowość i rola terapeuty sprowadzająca
się do pomocy klientowi w odnalezieniu własnej drogi rozwoju. Koncepcje te wskazują
na aktywną rolę jednostki w pokonywaniu ograniczeń rozwoju. Terapeuta odpowiednio
wydobywa i ukierunkowuje tkwiące w jednostce czynniki, dzięki czemu zachodzi
zmiana w jej postrzeganiu siebie. W obu podejściach obserwujemy też przesunięcie
bardzo wyraźne środka ciężkości w kierunku teraźniejszości, bycia "tu i teraz"
i pracowania nad uświadamianiem sobie aktualnych przeżyć. Kluczowym czynnikiem
w terapii jest tu również samo pojęcie interakcji, w której klient (określenie
wprowadzone prze C.Rogersa) przy wspierającym udziale terapeuty rozpoznaje swoje
uczucia, uczy się je nazywać i przepracowywać.
Koncentracja na "tu i teraz" w koncepcji C.Rogersa ma służyć zlikwidowaniu rozbieżności
między Ja, a aktualnymi przeżyciami jednostki. Napięcia wynikające z doświadczanych
przez jednostki niezgodności w strukturze Ja, powodują, że uruchamia ona mechanizmy
obronne, spychające te nieakceptowane przeżycia do nieświadomości. Rolą terapeuty
jest właśnie w trakcie interakcji dotrzeć do tych wypartych przeżyć, pomóc klientowi
je wydobyć z siebie, nazwać i zaakceptować. Jest to proces trudny, dlatego też
ogromną rolę odgrywa postawa wspierająca terapeuty, wyrażająca się w jego autentyczności,
empatii, akceptacji i trosce. To niezwykle inspirujące w koncepcji C.Rogersa,
uświadamia drogę, którą klient pokonuje w kierunku odkrywania swojego wnętrza
przy takiej postawie terapeuty. Pozwala to ujawnić się samoaktualizującym siłom
tkwiącym w jednostce, które dążą do zasymilowania nieakceptowanych elementów.
Jednostka doświadcza większej odpowiedzialności i samosterowności (możliwości
wywierania wpływu), gdyż dotychczas zewnętrze umiejscowienie oceny zostaje przesunięte
w kierunku jej autonomicznych, świadomych decyzji.
Podobnie F.Perls w swojej koncepcji Gestalt-Teraphy koncentruje się na "tu i
teraz". Proponuje on bardzo ciekawą, wielowarstwową koncepcję osobowości. Ukazując
różne przestrzenie, w jakich funkcjonują ludzie, od najbardziej zewnętrznych,
czyli odległych do ich własnych potrzeb, kierowanych stereotypami, obowiązującymi
schematami społecznie wyobrażonych ról, poprzez egzystencjalną pustkę, aż do
świadomości siebie, swoich uczuć i potrzeb. Celem terapii jest właśnie uzyskanie
świadomości swoich aktualnie przeżywanych treści. Życie porównane jest tu do
ciągu sytuacji, które wymagają zaspokojenia określonych dominujących potrzeb.
Potrzeby są w tym ujęciu wyłaniającymi się z tła figurami, które koncentrują
aktywność jednostki, aby je spełniła, zaspokoiła. W procesie psychoterapii jednostka
nabiera wglądu w mechanizmy sterujące jej zachowaniem, przejmuje nad nimi stopniowo
kontrolę, a odzyskawszy zaufanie do siebie może realizować w życiu to, co uzna
w danym momencie za ważne. Głęboka myśl tkwi w przekonaniu, że aby w człowieku
mogła nastąpić jakaś zmiana, aby mógł efektywniej funkcjonować, musi doświadczyć
najpierw siebie, stać się tym, kim jest, poznać siebie.
Podsumowując, należy zauważyć, że efekty opisanych tu humanistycznych podejść
terapeutycznych wyrażają się w odzyskaniu przez jednostkę samosterowności, odpowiedzialności
za siebie. Świadomość bycia "tu i teraz" wyraża się w możliwości wglądu w siebie,
w swoje potrzeby i odczucia, w harmonii Ja, a także Ja z Nie-Ja.
Źródło: dr Tomasz Sękowski "Pomoc psychologiczna i możliwości adaptacyjne
człowieka"
Agnieszka Chmielewska - Psycholog.
Laboratorium ECDL |
Agencja Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi |
|
![]() |
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych |
![]() |