format .docx
format .pdf
Osobowość zawodowa jest to osobowość, która kształtowana jest
w okresie nauki zawodu, a potem realizowana i ciągle doskonalona w pracy zawodowej.
Czarnecki twierdzi, że "wybór zawodu jest wyrazem osobowości człowieka, ponadto
ludzie pracujący w określonym zawodzie mają podobną osobowość, zbliżoną pod względem
struktury i dynamiki. Natomiast satysfakcje zawodowe, poziom osiągnięć i stabilność
zawodowa zależą głównie od zgodności, jaka zachodzi pomiędzy osobowością a środowiskiem
społecznym, głównie środowiskiem pracy."
Rozwój zawodowy, a tym samym rozwój osobowości zawodowej, jako społecznie pożądany
proces przemian kierunkowych jednostki, warunkuje jej aktywny i społecznie oczekiwany
udział w przekształcaniu oraz doskonaleniu samego siebie i przez to swojego otoczenia
materialnego, społecznego i kulturalnego. Wymienia się dominujące cechy osobowości
zawodowej człowieka pracującego, które ujęte są w trzy grupy. Pierwsza grupa
cech określa motywację pracownika do zajmowania się wybrną dziedziną działalności
społeczno-zawodowej, zawodem i zadaniami wykonywanymi w określonych warunkach,
do tej grupy zalicza się: zainteresowania i zamiłowania zawodowe, zdolności i
uzdolnienia.
Druga grupa cech określa poziom kwalifikacji i kompetencji pracownika, zalicza
się tutaj wiedzę i umiejętności zawodowe, nawyki i przyzwyczajenia. Trzecia grupa
cech określa współżycie i współdziałanie pracowników w zespole, do tej grupy
wchodzą postawy koleżeńskie i pracownicze, gotowość do współpracy i współdziałania.
W cyklu życia jednostki następuje ustawiczne wiązanie obrazu własnego "ja" z
rolą zawodową. Wyróżnić można trzy podstawowe fazy rozwoju zawodowego i trzy
związane z nimi podstawowe kryzysy, które wyznaczają kierunek i strategie doradztwa
zawodowego oraz pośrednictwa pracy.
Pierwsza faza rozwoju zawodowego zaczyna się w życiu jednostki wraz z dojrzewaniem
i przejmowaniem na siebie roli zawodowej. I tak, przejście z dzieciństwa w wiek
młodzieńczy zwiększa nacisk na jednostkę w kierunku świadomego decydowania o
roli zawodowej, czyli o całokształcie tego, co człowiek ma robić i myśleć. Dzieje
się tak w skutek dwojakiego rodzaju nacisków: zewnętrznych jak szkoła, rodzice,
koledzy oraz wewnętrznych związanych z krystalizacja obrazu własnej osoby, z
tworzeniem się wewnętrznego "świata zawodowego" oraz wizji własnej w nim roli.
Naciski wewnętrzne, które prowadzą do kryzysu charakterystycznego dla rozwoju
zawodowego, w którym realizuje się wybór zawodu, związane są z rozwojem zdolności
do percepcji czasu w wydłużonej perspektywie i operowania dalekimi planami działania.
Kryzys związany z wyborem pojawia się dopiero wtedy, gdy jednostka rozszerza
zdolność percepcji z teraźniejszości i najbliższej przeszłości na dalszą, a nawet
najdalszą przyszłość. Innymi słowy jednostka uświadamia sobie konieczność oparcia
egzystencji na planach działania zawodowego, za które przyjdzie jej zapłacić
cenę sukcesu lub porażki w przyszłości...
Bibliografia:
Czarnecki K.(1973) Problemy osobowości zawodowej człowieka pracy produkcyjnej.
Czarnecki K.(1958) Rozwój zawodowy człowieka.
JamesW.(2002) Psychologia.
Nuttin J.(1968) Struktura osobowości.
Małgorzata Ziętek - Doradca zawodowy
Laboratorium ECDL |
Agencja Zatrudnienia Fundacji Fuga Mundi |
|
![]() |
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych |
![]() |