Szanowni Państwo,
Rozpoczęła się rekrutacja do nowych projektów, w ramach których oferujemy bezpłatne usługi m.in.:
psychologa, doradcy zawodowego, prawnika,
a także szkolenia zawodowe wraz ze stypendium szkoleniowym,
staże zawodowe oraz pomoc w znalezieniu zatrudnienia.

Do pobrania formularz rejestracyjny do projektów

Kontakt psychoterapeutyczny a nastawienie na pracę z osobą na przykładzie leczenia nerwic.

   Zauważamy, że już metody medycyny pierwotnej podejmowały się leczenia nerwicowego komponentu choroby. Psychoterapeutyczne oddziaływanie zawierało się tu w oddziaływaniu na świadomość chorego i wynikało z założenia, że zmiany w świadomości i ustroju człowieka są ze sobą wzajemnie powiązane, a świadomość jako taka jest subiektywnym odbiciem zmian w organizmie. Szczególnie zaś w odniesieniu do chorób psychosomatycznych całościowe oddziaływanie na człowieka przynosi lecznicze efekty. Podkreśla się fakt, że zachowania nerwicowe zawierają zarówno element psychiczny jak i somatyczny (który może być nierozpoznany).
   Koncentrując się na rozważaniach o skuteczności odmiennych metod leczenia nerwic, zaznacza się podejście, że powodzenie w ich stosowaniu uzależnione jest od osób je stosujących. Implikuje to, że niezależnie od wyboru sposobu leczenia podstawą jest wiara, cierpliwość i zrozumienie osoby podejmującej się leczenia w osiągnięcie pozytywnych rezultatów leczenia. Jednocześnie cierpliwość wyraża się tu w świadomości, że bez względu na obserwowalne doraźnie efekty współpracy z pacjentem, taka pomoc jest mu niezwykle potrzebna. Ponadto zważywszy na fakt, że leczenie nerwic jest procesem trudnym i rozciągniętym w czasie, zrozumienie pacjenta wyraża się tu w postawie akceptacji i oczekiwaniu na poprawę, przy jednoczesnym wystrzeganiu się potępienia pacjenta za ujawniane przez niego niepożądane społecznie cechy zachowania. Zdolność rozumienia pacjenta zakłada także stworzenie mu warunków do autonomicznego funkcjonowania podczas procesu poznawania się. Oznacza to, że pacjent sam odkrywa siebie, kierowany przez psychiatrę/psychologa dociera nie tylko do powierzchownych, ale także głębokich prawd o sobie. Podejście psychoterapeutyczne wskazuje, że takie poznanie samego siebie przynosi ulgę pacjentowi. Ujawnienie swoich uczuć jest podstawą do ich uświadomienia, które pozwala zdystansować się do nich, aby móc je przepracować. Jednocześnie kierować i wpływać można tylko na to, co jest uświadomione. Zważywszy na fakt, że ujawniane w trakcie kontaktu psychoterapeutycznego/psychiatrycznego uczucia mają często negatywny charakter, osoba, przed, którą są one ujawniane musi wstrzymać się od ich oceny i reagowania na pacjenta przez pryzmat nagromadzonych negatywnych uczuć wobec niego. Psychiatra/psycholog jest często pierwszą osobą, która poznaje stłumione przez pacjenta impulsy i od jej reakcji w dużej mierze zależy dalszy proces terapeutyczny. Aby doszło do całkowitego przyswojenia tych impulsów (także odrzuconych) pacjent sam musie je na nowo zasymilować. Psychoterapeuta zaś szczególnie musi świadomie reagować na reakcję przeniesienia (tj rzutowania na osobę terapeuty), umożliwiając pacjentowi przeżycie tego, co dotychczas tłumił w relacjach z innymi. Choć chory zmienia się pod wpływem kontaktu z lekarzem, to nie zmienia go lekarz. W tym kontekście też psychoterapii nie należy traktować jako jednej z metod wychowawczych. Prawdę o sobie chory odkrywa sam, dlatego też rolę psychiatry można sprowadzić do symbolicznego katalizatora tego procesu. Realizuje się tu też reguła, że milczenie jest złotem. Słowna komunikacja, jako, że najbardziej narażona na zniekształcenia powinna ustępować kontaktowi ekstrawerblanemu. Psychiatra/psycholog powinien poprzez mowę swojego ciała zarówno zachęcać pacjenta do wypowiedzi jak i w ten subtelny sposób na nie reagować. Ponownie zaznacza się tu rola zmysłu psychologicznego terapeuty, który przyjmuje postawę na tyle tolerancyjną wobec pacjenta, że swoim zachowaniem i reakcjami nie blokuje go przed głębokim uzewnętrznianiem. Jednocześnie mając na uwadze szczególną wrażliwość tych chorych na prawdziwość postawy uczuciowej, psychoterapeuta jest autentyczny i naturalny.
   Psychoterapia jest metodą z wyboru przy leczeniu nerwic, gdyż koncentrując się na ustalaniu przyczynowo-skutkowych związków zaburzonego zachowania, usuwa faktycznie jego patogenną podstawę. Zakłada ono psychiczne oddziaływanie, w którym zmiany w postawach pacjenta zachodzą pod wpływem osoby terapeuty. W kontakcie terapeutycznym mamy do czynienia ze swoistą wymianą energii w ramach metabolizmu informacyjnego. Zakłada on wzajemne zrozumienie się i całościowe oddziaływanie na siebie w procesie komunikacji. Taka umiejętność manipulowania życiem psychicznym pacjenta z nerwicowymi zaburzeniami wymaga odpowiedniego szkolenia. Jednocześnie traktowanie psychoterapeutycznego podejścia jako zarezerwowanego tylko do leczenia nerwic, zawęża znaczenie tego pojęcia, gdyż ogólnie zauważamy potrzebę psychoterapeutycznych kontaktów lekarza każdej specjalności z pacjentami. Nieraz sam kontakt z lekarzem ma lecznicze oddziaływanie. Zależnie od charakterystyki samego pacjenta, lekarze o odmiennych cechach osobowości będą mieli na niego bardziej lub mniej efektywny wpływ. Zasadniczo zaś to płaszczyzna kontaktów psychoterapeutycznych powinna być dostosowana do potrzeb pacjenta, choć zaleca się, aby miała poziomy układ to nie jest to konieczne.
   Podsumowując, proces psychoterapeutyczny jest nastawiony na poznawanie siebie, uświadamianie swoich uczuć. Rolą psychoterapeuty jest tutaj stworzenie pacjentowi warunków do niepohamowanego otwierania siebie i ujawniania swoich emocji. Z czasem pacjent na tyle nabiera dystansu do siebie, zaczyna rozumieć własne reakcje uczuciowe, urazy czy kompleksy, że staje się psychiatrą dla samego siebie. Doznaje "oczyszczenia" i uwalnia się od odczuwanej dotąd presji otoczenia, skłaniającej do bycia nieautentycznym. W efekcie udanej psychoterapii odzyskuje jakby przyzwolenie na to, aby być sobą.

Esej opracowany na podstawie lektury "Psychopatologia nerwic" Antoniego Kępińskiego.

Agnieszka Chmielewska - Pośrednik pracy 01.06.2006 r.

Polityka prywatności | Mapa serwisu

© 2008 Fundacja Fuga Mundi, wszelkie prawa zastrzeżone